De pompen die overtollig water van het Noordzeekanaal de zee in pompen staan al weken te loeien. Het was de natste oktober sinds er is begonnen met meten en ook november breekt tot nu toe alle records. “Dit is exceptioneel, de pompen staan al weken op vol vermogen te draaien”, zegt Irene van der Veer, adviseur waterbeheer bij Rijkswaterstaat.

We hebben met de adviseur waterbeheer afgesproken bij het spuicomplex in het Noordzeekanaal, vlak naast de nieuwe Zeesluis in IJmuiden. Of wij in Noord-Holland droge voeten houden als de regen wekenlang met bakken tegelijk over ons uitgestort wordt, is voor een belangrijk deel afhankelijk van de werking van deze installatie.

Natte voeten

De waterschappen van Noord-Holland, Utrecht en een deel van Zuid-Holland lozen hun overtollige water via een stelsel van kanalen, sluizen en gemalen uiteindelijk op het Noordzeekanaal. Het waterpeil op dit kanaal wordt beheerd door middel van het spuicomplex in IJmuiden.

Als de pompen in IJmuiden ermee ophouden stijgt het waterpeil in het Noordzeekanaal. Waterschappen kunnen hun overtollige water niet meer kwijt en uiteindelijk kan dat ertoe leiden dat vier miljoen mensen natte voeten krijgen.

Pompen of spuien

De installatie bestaat uit twee delen. Een pomp gedeelte en een spui gedeelte. Als het water in het kanaal te hoog staat moet dat worden afgevoerd. Als het zeeniveau lager is dan het waterpeil in het kanaal doet de zwaartekracht het werk.

De deuren in de spuikokers worden omhoog gedraaid en het overtollige water stroomt zo de zee in. Als het zeewaterpeil hoger is dan dat in het kanaal, moet er gepompt worden. 

De installatie bestaat uit zes pompen die allemaal onder water zitten. Gezamenlijk kunnen deze pompen tweehonderdzestig kubieke meter water per seconde naar Noordzee pompen. Dat is een astronomische hoeveelheid, die vergelijkbaar is met de inhoud van zes olympische zwembaden per minuut.

Klimaatverandering

Op dit moment is de capaciteit van de installatie nog voldoende om al dat overtollige water naar de zee te pompen. Maar aangezien het klimaat verandert, moeten we rekening houden met meer neerslag die bovendien in kortere periodes zal vallen, met name in de herfst en winter. Rijkswaterstaat onderzoekt of het nodig is de pompcapaciteit op te voeren. De installatie in IJmuiden wordt binnenkort grondig gerenoveerd. De pompinstallatie wordt zo ingericht dat die voor de komende 30 jaar voldoende capaciteit heeft. 

Zevende pomp

Op dit moment wordt gewerkt aan de installatie van een zevende pomp. Deze pomp wordt niet in gebruik genomen omdat er meer neerslag verwacht wordt, maar is nodig om het mogelijk te maken onderhoud uit te voeren aan de zes actieve pompen. De extra pomp zorgt er dus voor dat er altijd voldoende pompcapaciteit is. Ook op het moment dat één van de actieve pompen voor een grote beurt boven water getakeld wordt.